Wat kan ik nog schrijven over Ria, wat niet al in het boek staat? Als je het boek hebt gelezen, dan weet je wat Ria voor ons allemaal heeft betekend. Als je het nog niet hebt gelezen, dan raad ik je aan dit te doen. Zeker als je ook maar enigszins geïnteresseerd bent in het verhaal van een vrouw die zichzelf zo vaak wegcijferde en opkwam voor degenen die haar steun nodig hadden.

Mijn lieve zus Ria, vierde kind en tweede meisje in ons gezin, dat uiteindelijk uit zeventien kinderen zou bestaan. Negen jongens en acht meisjes. Ik scheelde bijna twaalf jaar met haar. We zijn allebei geboren in november, maar ik in 1954 op de achtste en zij in 1942 op de twintigste. Op twaalf dagen na scheelde het precies twaalf jaar. Dat ik dan ook nog de twaalfde ben in het gezin, geeft dat nummer twaalf voor mij nog eens een speciaal gevoel.

Als kind besefte ik niet direct dat Ria zo speciaal was in ons leven. Al op hele jonge leeftijd kreeg zij van mijn moeder vaak de verantwoording over haar broertjes en zusjes en daarnaast voerde ze alle huishoudelijke opdrachten uit die ze van mijn moeder kreeg. Dat hebben ook wij allemaal gedaan, alleen dat extra stukje voor de kinderen zorgen, dat was toch wel speciaal haar 'opdracht' en juist dat stukje heeft ze altijd met veel liefde gedaan. Ze was voor ons eigenlijk een soort van moederfiguur. Jaren later, toen Ria al getrouwd was, bleven we bij haar over de vloer komen en was ze ook toen nog de stabiele factor in ons leven. We konden bij haar terecht, met onze vragen, ons verdriet, maar ook als we iets leuks te vertellen hadden.

Op de eerste foto: Ria en ik

Op de tweede foto: Ria, met van links naar rechts Lyda, Conny en Netty, de drie jongste zussen.

En nu is Ria er niet meer.... Na een lang ziekbed, overleed ze uiteindelijk op tien augustus 2021, omringd door haar kinderen. Ria was niet bang om dood te gaan, ze had er vrede mee, maar dat de kinderen aan haar bed zouden staan was wel haar grootste wens en dat is gelukt.

Nadat ze eind 2020 te horen had gekregen dat ze uitgezaaide kanker had, heeft ze gelukkig nog ruim negen maanden gekregen. In die periode heeft ze kunnen genieten van de liefde en de waardering die ze zo verdiende en waar ze in haar jeugd zo naar had gesnakt. Toen ik eind 2020 aan haar vroeg of er iets was dat ze nog heel graag zou willen, antwoordde ze zonder aarzelen: 'ik wil natuurlijk het boek nog lezen!' Het boek over haar leven, waar ik eind 2016 al aan begonnen was en dat nu nog een einde nodig had. Net voor Kerstmis was het klaar en heb ik het bij een drukker gebracht. Die heeft het toen speciaal voor Ria versneld laten drukken, zodat ik haar nog voor het einde van het jaar een boek kon overhandigen. Wat was ze er blij mee en wat was ik trots op het resultaat. Toen er uiteindelijk een uitgever geïnteresseerd was in het uitgeven van mijn boek over haar leven, ging alles heel snel. Eind februari 2021 lag het al in de winkel en ook al kon er door alle Coronaregels niet veel aandacht aan worden gegeven, de mond op mond reclame en social media werkten in dit geval ook heel goed.

Er was zelfs een televisieprogramma (Kruispunt) geïnteresseerd in haar verhaal en toen ik er met Ria over sprak wilde ze daar wel aan meewerken. Ze vond het heel spannend, want in het middelpunt staan heeft ze nooit fijn gevonden, maar met rode konen op haar wangen van spanning en emotie werden er een paar interviews afgenomen. Ook zus Netty en broer Henk en ik zelf, als auteur van het boek, droegen hun steentje bij. Toen Ria zich eind mei 2021 goed genoeg voelde om met alle zussen bij elkaar te komen voor een high Tea (zie foto), zijn er ook nog wat opnames gemaakt. Dat was de laatste keer dat Ria meedeed. Uiteindelijk is het een heel mooi digitaal document geworden, waarin een aantal onderwerpen uit het boek aan bod komen. Dat ze het zelf niet meer zou kunnen zien besefte ze heel goed. Het zou pas eind september worden uitgezonden, in de week dat het nationale broers en zussendag was, maar dat vond ze niet erg. Nee, ook hier dacht ze weer aan anderen, haar kinderen, haar kleinkinderen, haar broers en zussen. Door mee te werken aan deze documentaire liet ze voor ons allemaal iets heel waardevols achter.

Hieronder nog een foto van Ria met haar man Theo en haar drie kinderen. Deze foto is vlak na de geboorte van de jongste gemaakt. Gelukkig heeft ze na een moeilijke jeugd wel kunnen genieten van haar kinderen en later ook nog van haar acht kleinkinderen.